Gefaciliteerde Communicatie (GC) blijkt ongewenste gevolgen te hebben. Goede informatie kan helpen die ongewenste gevolgen te voorkomen.
Wat is Gefaciliteerde Communicatie (GC)?
GC is een methode om mensen te helpen met communiceren als ze zelf niet of nauwelijks kunnen spreken. Bij GC wordt een lichaamsdeel van de persoon continu vastgehouden door een begeleider, bijvoorbeeld de arm. Vervolgens kan de ondersteunde persoon letters typen of plaatjes aanwijzen. Zonder het continu vasthouden van de begeleider lukt het niet.
Een andere variant van GC is dat de ondersteunde persoon met de ogen iets aanwijst op een speciale computer terwijl het hoofd continu wordt ondersteund. Zonder het vasthouden lukt het de ondersteunde persoon niet om te communiceren.
Er zijn veel methoden om mensen te helpen met communiceren waarbij de begeleider de persoon niet continu hoeft vast te houden. Die vormen van ondersteuning heten Ondersteunde Communicatie (OC). De ondersteunde persoon is bij OC veel minder afhankelijk van de begeleider dan bij GC.
Als je wilt bevorderen dat de ondersteunde persoon autonoom communiceert dan is Gefaciliteerde Communicatie dus niet de juiste methode.
Ongewenst gevolg van GC (1)
De foto is van de documentaire "Tell Them You love Me". Deze documentaire gaat over een vrouw die beweerde dat de persoon die zij ondersteunde toestemming gaf voor seksuele handelingen door haar. Deze vermeende toestemming was door middel van Gefaciliteerde Communicatie tot stand gekomen. Het bleek allemaal onjuist te zijn, de vrouw werd daardoor veroordeeld tot gevangenisstraf.
Bij Bronnen (in het bovenmenu) kun je het artikel over deze schokkende zaak vinden, bekend onder de naam 'Anna Stubblefield case'
Ongewenst gevolg van GC (2):
Janyce Boynton bezorgde de ouders van haar client Betsy grote problemen. Zij schrijft het volgende over haar geloof in GC: "In 1992 was ik "de facilitator" in de Wheaton-zaak en bracht ik, onder het mom van GC, beschuldigingen van seksueel misbruik in tegen de familie van het autistische kind, Betsy, met wie ik werkte. Ik geloofde er heilig in dat GC werkte en Betsy aan het woord was.
Door wetenschappelijke tests werd vervolgens vastgesteld van wie de berichten echt kwamen. De resultaten van deze tests wezen duidelijk uit dat ik, en niet het kind, de auteur van de berichten was. Ik vond het moeilijk om mijn geloof in GC op te geven. Maar ik kon de wetenschappelijke studies die mijn eigen persoonlijke ervaringen met GC onderuit haalden niet langer negeren."
Janyce is niet de enige 'facilitator' die er achter kwam dat zij mensen ten onrechte beschuldigde door haar gebruik van GC. Zij is wel de enige die zich hierover luid en duidelijk uitspreekt en daarmee mensen probeert te waarschuwen.
Kevin Plantan is een vader die ten gevolge van het gebruik van (en geloof in) GC verdacht is van seksueel misbruik van zijn dochter. De beschuldiging werd geuit door zijn ex-vrouw. Kevin heeft 10 maanden in de gevangenis gezeten gedurende het onderzoek, maar alle beschuldigingen werden ingetrokken toen zijn vrouw uiteindelijk bleef weigeren om de Gefaciliteerde Communicatie van hun dochter te testen op betrouwbaarheid. Ondanks die vrijspraak is het Kevin nog steeds niet gelukt om bezoekrecht aan zijn dochter terug te krijgen.
De artikelen over facilitator Janyce en onterecht beschuldigde Kevin kun je ook bij de Bronnen in het bovenmenu vinden.
Ongewenst gevolg van GC (3):
Met name bij emotionele boodschappen wordt veel informatie overgedragen via 'non-verbale communicatie'. Daarover bestaat weinig discussie.
Gefaciliteerde Communicatie wordt geregeld (veel) belangrijker gevonden dan non-verbale communicatie. De identiteit van de ondersteunde persoon wordt dan gevormd door het beeld dat vanuit die GC ontstaat. Omdat GC tijdens gecontroleerde studies onwerkzaamheid blijkt te zijn geeft dit een onjuist beeld van de ondersteunde persoon. Met alle gevolgen vandien.
Waarom wordt GC gebruikt?
- Omdat de ondersteunde persoon zich daarmee beter lijkt te kunnen uiten;
- Omdat er daardoor positiever naar de ondersteunde persoon wordt gekeken.
Er is echter een probleem. Als je niet vaststelt of de ondersteunde persoon echt aan het woord is met GC blijft het onduidelijk of de methode recht doet aan die persoon. Gelukkig is het goed mogelijk om zorgvuldig te testen wie er aan het woord is. Met gecontroleerde testen valt in elke ondersteuningssituatie vast te stellen of GC voor de ondersteunde persoon werkt.
Testen van GC:
Op de afbeelding zie je een voorbeeld van een gecontroleerde test.
De begeleider ziet daar een ander plaatje dan de client, maar is daarvan niet op de hoogte. De vraag die wordt gesteld is: 'Welk dier zie je?'
Er zal 'hond' getypt worden als de begeleider de communicatie aanstuurt. Er zal 'kat' getypt worden als de client de communicatie verzorgt.
Er zijn meer van dit soort testen.
Zo kun je er voor zorgen dat de begeleider de vraag niet kan horen (bijvoorbeeld door hem/haar een koptelefoon op te zetten). De begeleider en de ondersteunde persoon kijken vervolgens naar een scherm met enkele opties voor een antwoord. De begeleider weet nu echter niet welk plaatje het goede antwoord weergeeft. Als bijna elke keer het goede antwoord wordt aangeklikt dan moet het wel de ondersteunde persoon zijn 'die spreekt'. Als vaak een fout antwoord wordt gegeven is het niet de ondersteunde persoon (maar de begeleider die gaat gokken).
Gebruikers van GC wijzen dergelijke testen bijna altijd af. Gecontroleerde studies laten met behulp van deze testen echter overtuigend zien dat het niet de ondersteunde persoon is die aan het woord is, maar de begeleider.
GC wordt het meest toegepast in Amerika, de bouwers van deze website werken daarom samen met: https://www.facilitatedcommunication.org/.
Ook in Nederland wordt GC zo nu en dan gebruikt. Met onterechte verwachtingen, beschuldigingen en toestemmingen tot gevolg. Daarom is deze Nederlandstalige website gemaakt. Zodat fouten uit het verleden niet herhaald worden.
Maart 2025
We hebben je toestemming nodig om de vertalingen te laden
Om de inhoud van de website te vertalen gebruiken we een externe dienstverlener, die mogelijk gegevens over je activiteiten verzamelt. Lees het privacybeleid van de dienst en accepteer dit, om de vertalingen te bekijken.